ملانوما چیست و چگونه آن را تشخیص دهیم؟

ملانوما چیست؟ چه علائم اولیه ای دارد؟ ناشی از خورشید است یا ژنتیک ؟

ملانوم نوعی سرطان پوست بوده و زمانی رخ می دهد که ملانوسیت ها (رنگدانه‌ های پوستی) شروع به تولید مثل غیرقابل کنترل می کنند. این تهاجمی ترین شکل سرطان پوست است که نسبت به سایر بیماری های پوستی شایع تر و حتی می تواند خطرناک تر باشد. ملانوم می تواند به سرعت به سایر قسمت های بدن مانند چشم ها سرایت کند یا در معدود موارد به ندرت در داخل بدن مانند بینی یا گلو ایجاد شود. علت دقیق همه ملانوم ها مشخص نیست، اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) نور خورشید یا لامپ ها و تخت های برنزه کننده خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد.

در سال 2023، انجمن سرطان آمریکا تخمین زده که 97610 ملانوم جدید تشخیص داده می شود. اما خبر خوب اینکه در بسیاری از موارد از طریق آگاهی و تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری هستند. شاید بپرسید چگونه میتوان از ایجاد ملانوما جلوگیری کرد؟ پاسخ ساده است با استفاده از کرم ضد آفتاب و محدود کردن قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش. خطر ابتلا به ملانوما در افراد زیر 40 سال، به ویژه زنان، در حال افزایش است. دانستن علائم هشدار دهنده سرطان پوست می تواند به شناسایی و درمان تغییرات سرطانی قبل از گسترش آن کمک کند. ملانوما اگر زود تشخیص داده شود با موفقیت قابل درمان است. در ادامه همراه ما باشید تا با نشانه ها و علائم ملانوما و روش های پیشگری، تشخیص و درمان آن آشنا شوید.

حتما بخوانید: طریقه آفتاب گرفتن اصولی و برنزه شدن در تابستان

ملانوما چیست و چه شکلی است؟

ملانوما melanoma یکی از انواع سرطان پوست است که از سلول‌های تولیدکننده رنگدانه به نام ملانوسیت‌ها منشأ می‌گیرد. این نوع سرطان معمولاً در اثر آسیب ناشی از اشعه ماورای بنفش (UV) ایجاد می‌شود و می‌تواند به سایر بخش‌های بدن گسترش یابد. ملانوما در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است، اما در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است خطرناک باشد.

این بیماری اغلب به‌ صورت یک خال جدید یا تغییر شکل و رنگ یک خال قدیمی ظاهر می‌شود. این لکه‌ ها معمولاً نامنظم، دارای رنگ‌های متنوع (مانند قهوه‌ای، سیاه، قرمز یا آبی) و با حاشیه‌های نامنظم هستند. همچنین ممکن است دچار خارش، خونریزی یا تغییر در اندازه شوند، که این موارد از نشانه‌های هشداردهنده محسوب می‌شوند. همانطور که در سایت mayoclinic بررسی شده است:

Melanoma is a kind of skin cancer that starts in the melanocytes. Melanocytes are cells that make the pigment that gives skin its color. The pigment is called melanin.

ترجمه:

ملانوما نوعی سرطان پوست است که از ملانوسیت ها شروع می شود. ملانوسیت ها سلول هایی هستند که رنگدانه ای را می سازند که به پوست رنگ می دهد. رنگدانه ملانین نام دارد.

توده ملانوما در کدام قسمت بدن تشکیل می‌شود؟

سرطان ملانوما می‌تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود، اما بیشتر در قسمت‌هایی که در معرض نور خورشید هستند، مانند صورت، گردن، دست‌ها و پاها ظاهر می‌شود. در مردان، معمولاً در پشت و در زنان، در پاها شایع‌ تر است. البته، ملانوما می‌تواند در نواحی کمتر در معرض نور خورشید مانند کف پا، زیر ناخن‌ها و حتی داخل دهان نیز ایجاد شود.

علائم و نشانه های سرطان پوست ملانوما چیست؟

خوش خیم:

1. تغییر در اندازه، شکل، رنگ یا بافت خال
2. ایجاد یک رشد جدید رنگدانه غیرعادی روی پوست شما
3. ملانوما همیشه به عنوان یک خال شروع نمی شود. همچنین می تواند روی پوست هایی که ظاهر طبیعی دارند نیز رخ دهد.

بدخیم:

1. غدد لنفاوی سفت یا متورم
2. توده سخت روی پوست
3. دردهای زیاد
4. احساس خستگی یا ناخوشی
5. کاهش وزن بدون دلیل

سایر راه های تشخیص:

• زخمی که خوب نمی شود.
• رنگ خال که از لبه علامت به پوست اطراف پخش می شود.
• قرمزی یا التهاب جدید فراتر از مرز خال
• تغییر در احساس (خارش، حساسیت یا درد)
• تغییر در سطح خال (لایه برداری، ترشح، خونریزی یا برآمدگی یا ندول ظاهری)

عامل اصلی ایجاد ملانوم چیست؟

پاسخ کوتاه است: خورشید.

قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه ماوراء بنفش (اشعه ماوراء بنفش) علاوه بر اینکه مسئول 80 درصد پیری قابل مشاهده پوست است، خطر ابتلا به سرطان پوست از جمله ملانوم را افزایش می دهد. قرار گرفتن مکرر در معرض نور خورشید می تواند باعث ایجاد ضایعات روی پوست شود. و این ضایعات می توانند پیش سرطانی یا سرطانی باشند. ملانوما در قلمرو ضایعات سرطانی قرار دارد. هر کسی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، حتی اگر در معرض خطر خاصی نباشد. اما، این احتمال در افرادی با مشخصات زیر بیشتر است. در ادامه عکس سرطان ملانوما را مشاهده میکنید.

عواملی که خطر بیماری پوستی ملانوم را افزایش می‌دهند، چیست؟

عوامل متعددی در افزایش خطر ابتلا به سرطان ملانوما نقش دارند، از جمله قرار گرفتن طولانی‌ مدت در معرض نور خورشید، سابقه آفتاب‌ سوختگی شدید، داشتن پوست روشن، وجود خال‌های زیاد یا خال‌های غیرطبیعی، سابقه خانوادگی ملانوما، ضعف سیستم ایمنی و استفاده از سولاریوم. محافظت از پوست در برابر اشعه ماورای بنفش، استفاده از کرم ضد آفتاب و رعایت نکات ایمنی می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.

درمان ملانوما چیست؟ (آیا ملانوما قابل درمان است؟)

درمان سرطان کشنده ملانوما به مرحله بیماری بستگی دارد. در مراحل اولیه، جراحی برای برداشتن تومور اصلی معمول‌ترین روش درمان است. در موارد پیشرفته‌تر، از روش‌هایی مانند ایمونوتراپی، شیمی‌درمانی، پرتو درمانی و درمان‌های هدفمند استفاده می‌شود. اگر ملانوما زود تشخیص داده شود، احتمال درمان کامل بسیار بالا است، اما در مراحل پیشرفته‌تر، میزان موفقیت درمان کاهش می‌یابد. بنابراین، تشخیص زودهنگام نقش کلیدی در افزایش شانس بهبودی دارد.

چه کسانی به این بیماری مبتلا میشوند؟

• افرادی که رنگ پوست روشن تری داشته باشند
• افرادی که در دوران کودکی دچار آفتاب سوختگی شده باشند
• افرادی که ساعات زیادی را در آفتاب بگذرانند (برای اوقات فراغت یا برای شغل)
• افرادی که از تخت های برنزه کننده استفاده کرده اند
• بیش از 50 خال یا لکه زیبایی داشته باشند
• سابقه سرطان پوست در خانواده داشته باشند
• 50 سال یا بیشتر سن دارند
• پیوند عضو داشته اند (سرکوب سیستم ایمنی می تواند خطر ابتلا به سرطان کشنده ملانوم را افزایش دهد)

چگونه می‌ توان از ابتلا به ملانوما پیشگیری کرد؟

مرحله 1: با محافظت از خود در برابر آفتاب به کاهش خطر کمک کنید

همه ملانوم ها قابل پیشگیری نیستند (بعضی موارد مربوط به ژنتیک است). اما می توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا و افزایش طول عمر بیماران ملانوم و سایر انواع سرطان پوست انجام داد. محافظت روزانه در برابر نور خورشید از جمله آن راه هایی است که به ما کمک می کند تا خطر ابتلا به سرطان پوست را به حداقل برسانیم. در ادامه چند نکته وجود دارد که توصیه میشود به آنها عمل کنید.

• از قرار گرفتن طولانی مدت در ساعات ظهر که تابش خورشیدی قوی تر است، خودداری کنید. *نکته: هر چه سایه شما کوچکتر باشد، تابش خورشید قوی تر است.
• همیشه روی پوست در معرض آفتاب از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. برای محافظت مناسب، از ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید.
• حدود 15 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض به اندازه دو انگشت دست آنرا بمالید و حداقل هر 2 ساعت یکبار تجدید کنید.
• از سایر اقدامات محافظتی فیزیکی مانند عینک آفتابی، چتر، کلاه یا لباس استفاده کنید.
• اجتناب از آفتاب سوختگی: آفتاب سوختگی یکی از عواملی است که خطر ابتلا به سرطان پوست و ملانوم را بیش از همه افزایش می دهد.